Biznes plan jest to dokument za pomocą, którego oceniasz opłacalność planowanego czy istniejącego przedsięwzięcia. Inaczej, jest to spis złożeń pomysłu na biznes w przemyślany, usystematyzowany sposób. W erze szybkiego tempa zmian biznesowych, dynamicznego rozwoju startupów i łatwo dostępnych narzędzi do zarządzania projektami, wielu przedsiębiorców zadaje sobie pytanie: czy tworzenie biznesplanu to nadal konieczność?
Niektórzy mogą uważać, że jest to zbędne obciążenie, szczególnie w świecie, który ceni szybkość i elastyczność. Jednak, czy na pewno powinniśmy lekceważyć wartość dobrego, starannie przemyślanego biznesplanu? Odpowiedź jest jednoznaczna: biznesplan jest nie tylko wartościowy, ale często kluczowy dla sukcesu przedsiębiorstwa. Biznes plan jest potrzeby zawsze, niezależnie czy jesteś do tego zmuszony np. ubiegasz się o dotacje, szukasz inwestora, chcesz dostać kredyt, ale również dla Ciebie samego. Z jakiegoś powodu te wszystkie instytucje wymagają tego dokumentu, nie wystarczy im Twoje słowo.
Biznesplan zmusza każdego przedsiębiorcę do zastanowienia się nad pomysłem na nowy biznes lub zweryfikowania istniejącego biznesu i określenie dalszej drogi rozwoju. Jest niezmiernie istotne, aby zbadać czy pomysł ma szansę na odniesienie sukcesu, jakie zagrożenia na drodze może napotkać Twoja firma, jaką ma konkurencje, z jakimi klientami współpracować oraz jakie zyski generować.
Może się wydawać, że jest to niezbędne tylko w momencie ubiegania się o dotacje czy kredyty i wymaga przygotowania rozbudowanego dokumentu. Jednak nawet bez tych potrzeb, zachęcam do stworzenia biznesplanu. Nie musi on być obszerny – wystarczy skoncentrować się na kilku kluczowych aspektach. Oto one:
Określ wizję i misję Twojej firmy. Zdefiniuj jej główny cel istnienia, wyjaśniając, dlaczego organizacja robi to, co robi. Określ wizję firmy czy inspirujący i motywujący obraz przyszłości, do której dąży Twoja firma. Pamiętaj jest to długoterminowa perspektywa, ukazująca idealny stan, który Twoja firma chce osiągnąć.
Określ, kto jest Twoim docelowym klientem. Rozważ, gdzie przebywa, jakie wyzwania napotyka, czego potrzebuje oraz jakie ma cechy demograficzne i psychograficzne. Zastanów się, jak będziesz budować z nim relacje i za pomocą jakich kanałów dotrzesz do tej osoby.
Analizuj rynek, na którym działasz. Określ, czy istnieje zapotrzebowanie na Twoje usługi lub produkty, kto jest Twoją konkurencją i jak długo produkt lub usługa są dostępne na rynku. Rozważ swoje szanse i potencjalne zagrożenia.
Opisz, jak zamierzasz zbudować świadomość marki i za pomocą jakich kanałów będziesz docierał do klientów. Wyjaśnij, czym się wyróżniasz na tle konkurencji i jakie korzyści przyniesie klientom korzystanie z Twojej oferty. Podaj, czy działasz samodzielnie, czy w ramach partnerstwa biznesowego.
Określ oczekiwane zyski, przewidywane koszty oraz planowane inwestycje. Opisz swoje cele sprzedażowe i strategię cenową. Rozważ różne źródła finansowania i przygotuj kilka scenariuszy finansowych. Ważne jest, by analiza zyskowności produktów lub usług wykazała, że są one rentowne i pokrywają koszty bezpośrednie. Strategia dopłacania do usługi w początkowym okresie powinna być dobrze przemyślana.
Niedawno prowadziłam rozmowę z przedstawicielem jednej z firm na temat kosztów ich działalności.
Zadałam pytanie: Jaką strategię rozwoju i plany na przyszłość Państwo przyjęli? Reakcja firmy była pełna zaskoczenia… Strategia? Przecież strategie mają tylko duże przedsiębiorstwa, a nie małe firmy.
Następnie zapytałam: A w jaki sposób Państwo budżetujecie i kontrolujecie koszty?
Odpowiedź była krótka: Nie przepadam za tym zajęciem, wszystkie finanse przekazuję mojemu księgowemu.
Widać wyraźnie, że chociaż każdy przedsiębiorca marzy o generowaniu zysków, nie każdy jest gotów poświęcić czas i energię, aby dowiedzieć się, jak to osiągnąć. Nawet jeśli posiadają wiedzę na ten temat, wielu z nich nie chce angażować się w proces analizowania i monitorowania swoich pomysłów na biznes.
Każde przedsiębiorstwo dąży do osiągania zysków, jednak nie każda firma zastanawia się nad tym, w jaki sposób zamierza te zyski generować, jakie przychody są niezbędne do ich osiągnięcia, czy jaka dokładna suma zysku jest ich celem.
A w której z tych kategorii się znajdujesz?
Czy opracowujesz plan finansowy? Jakiego zysku oczekujesz w tym roku?
Jakie wydatki planujesz ponieść?
Z jakich źródeł i na jakim poziomie przewidujesz generować przychody?
Jeśli nie potrafisz odpowiedzieć na te pytania, nie powinno być zaskoczeniem, że wyniki finansowe nie spełniają Twoich oczekiwań.
Nie wspominając już o kosztach, które należy ponieść, by osiągnąć zamierzone cele. Jednak nie, nie ma potrzeby zastanawiać się nad tym, skoro przecież to sprzedaż gra kluczową rolę. Tak, sprzedaż – sprzedajmy jak najwięcej produktów, zdobądźmy jak najwięcej klientów, a zyski będą rosły. Ale czy na pewno? Tak, osiągniesz duże zyski, pod warunkiem że Twoje produkty i usługi są rentowne, czyli ich cena pokrywa zarówno koszty bezpośrednie, jak i pośrednie oraz koszty zarządu. Ale jak możesz to wiedzieć, jeśli nie monitorujesz swoich kosztów i przychodów?
To właśnie po to potrzebny jest biznesplan – aby wyznaczyć strategiczny kierunek dla Twojej działalności. Nie musi on być nadmiernie skomplikowany czy przygotowany na dziesiątki stron, zwłaszcza jeśli nie aplikujesz o kredyt, dotacje czy dofinansowanie. Jednak nawet prosty biznesplan może znacząco przyczynić się do lepszego zarządzania Twoją firmą.
Tworzenie biznesplanu może wydawać się czasochłonne i wymagające, ale korzyści płynące z posiadania przemyślanej, spójnej strategii są nieocenione. Niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa, branży, w której działa, czy etapu, na którym się znajduje, biznesplan jest nie tylko „must have” — jest fundamentem, który wspiera rozwój, zapewnia kierunek i pomaga w przyciąganiu niezbędnych zasobów. Niezależnie od tego, czy Twoja firma jest duża, czy mała, przygotowanie biznesplanu jest krokiem w stronę lepszego zrozumienia i zarządzania Twoim przedsiębiorstwem. Daje to solidną podstawę do świadomego podejmowania decyzji, planowania przyszłości i adaptacji do zmieniającego się otoczenia biznesowego. Nie postrzegaj tego jako obowiązku, ale jako okazję do przemyślenia i skonkretyzowania swojej wizji biznesowej.
